17 Şubat 2016 Çarşamba

Koşullu Korkuyu İspatlayan Etik Dışı Kabul Edilen Deney - Little Albert Deneyi


John Watson ve asistanı Rosalie Rayner, Johns Hopkins Üniversitesinde sosyal psikoloji alanında çalışıyorlardı. O yıllarda üzerinde durdukları araştırmaysa korkunun doğuştan gelen bir dürtü mü olduğu, yoksa şartlı bir refleks mi olduğuydu. 


Ellerinde uzaktan inceleme ve gözlemleme konusunda bir çok araştırma sonucu rağmen daha net sonuçlar elde etmeleri gerekiyordu. Bunu yapmak için de küçük bir çocukla bire bir çalışmaları gerekiyordu. Bu yüzden hastanede bulunan küçük çocukları araştırmaya başladılar. 

Küçük Albert'in kendileri için çok uygun bir denek olacağına karar verdiler. Küçük Albert 9-10 aylık çok sevimli bir çocuktu. Annesi, çocuğuna bakmak için her gün hastaneye gelip sütünü satıyordu. Albert de annesinin işi bitene kadar hastanenin kreşinde kalıyordu. 

Keşfettikleri Albert'i deneye aldılar. Önce bir kaç duygusal test yaptılar. Tavşan, beyaz fare, peruk, maske, kağıt parçaları gibi, muhtemelen Albert'in ilk kez karşılaşacağı nesneler göstrdiler. Albert bu nesneleri gördüğünde tahmin ettikleri gibi korkmadı, hatta gülümsedi. 

Sonra Albert'i bez bir yatak bulunan boş bir odaya götürdüler ve yatağa oturttular. Sonra odadan çıktılar ve odaya beyaz bir labaratuvar faresi saldılar. Albert, fareyi fark ettiğinde gülümsedi ve onunla oynamaya çalıştı. Fareye her dokunduğunda iki demir çubuğu birbirine vurarak rahatsız edici ses çıkardılar. Albert, sesi duyduğu gibi ağlamaya başladı. Oda sessizliğe gömülünce Albert susmayı bıraktı ve fareyle tekrar oynamaya başladı. Fakat tekrar dokunduğunda aynı sesi duydu ve yeniden ürkerek ağlamaya başladı. 

Aynı deneyi bir kaç kez tekrarladıktan sonra ortaya çıkan sonuç çarpıcıydı. Albert artık istese de fareye dokunmuyordu. Hatta tüylü her şeyden korkuyor, kaçmaya çalışıyor ve ağlıyordu. 

Son olarak beyaz sakallı, tüylü kostümler giyen kişilere karşı da Albert'in aynı tepkiyi verdiğini keşfettiler. Albert'te koşullu korku oluşmuştu ve hafızasına kazınmıştı. 


Bilim adamları bu deneyle koşullu korkuyu kanıtlamışlardı. Çocuğunun durumundan haberdar olan anne bebeğini aldığı için çalışma yarım kaldı. 



Deney bu açıdan bir başarı olarak görülse de bebeğin psikolojisini iyileştiremedikleri için büyük tepki almışlardır. Ayrıca bu deney etik dışı kabul edilmiştir. 

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder